Dr Stanisław Ruczaj

Adiunkt
Katedra Kognitywistyki
stanislaw.ruczaj@uken.krakow.pl
pok: 264
dyżury: poniedziałek 17.00-18.00 (MS Teams), wtorek, godz. 11:30-12:30 (sala 264).

Specjalność: filozofia religii, religioznawstwo kognitywne
Zainteresowania: analityczna filozofia religii, religioznawstwo kognitywne i jego znaczenie dla klasycznych problemów filozoficznych i teologicznych, filozofia S. Kierkegaarda
Strona autorska: https://stanislawruczaj.wordpress.com

Krótki biogram naukowy:
2025 – obecnie: Praca naukowo-dydaktyczna w Instytucie Socjologii, Kognitywistyki i Filozofii na UKEN w Krakowie.
2018 – obrona pracy doktorskiej pt. Źródła wiary. O warunkach powstawania przekonań religijnych z perspektywy analitycznej filozofii religii. Promotor: dr hab. Sebastian T. Kołodziejczyk, recenzenci: prof. dr hab. Dariusz Łukasiewicz i prof. dr hab. Piotr Gutowski.
2012 – Metafora “skoku” u S. Kierkegaarda jako nazwa dla zmiany schematów pojęciowych. Promotor: dr hab. Sebastian T. Kołodziejczyk.

Zajęcia prowadzone w ISKiF UKEN:
Problem umysł-ciało, Wstęp do kognitywistyki (konwersatoria), zajęcia monograficzne o religioznawstwie kognitywnym, Filozofia umysłu II (konwersatoria)

Prowadzenie projektów badawczych:
1. Grant poświęcony problemowi zła, przyznany przez Ian Ramsey Centre for Science and Religion (University of Oxford) i finansowany ze środków Fundacji Templetona (projekt New Horizons for Science and Religion in Central and Eastern Europe). Grant realizowany w Instytucie Filozofii UJ. 06.2023 – 08.2024.
Tytuł: “Does God owe us an answer? Skeptical theism and the human desire to understand why God allows evil”.
2. Grant poświęcony filozoficznym I teologicznym implikacjom kognitywistyki religii, przyznany przez Ian Ramsey Centre for Science and Religion (University of Oxford) i finansowany ze środków Fundacji Templetona (projekt New Horizons for Science and Religion in Central and Eastern Europe). Grant realizowany w Instytucie Filozofii UJ. 11.2020 – 12.2022.
Tytuł: “Grace and Nature. A theological account of the origins of Christian religious beliefs in the light of the Cognitive Science of Religion”.
3. Grant Preludium poświęcony naturze wierzeń religijnych. Narodowe Centrum Nauki. 03.2016 – 03.2018.
Tytuł: „Czym jest wiara? O warunkach koniecznych i wystarczających dla powstania przekonań religijnych”. Grant realizowany na Uniwersytecie Jagiellońskim. 2015/17/N/HS1/02117.

Wybrane publikacje:
2025. “Representing God as a moral agent: cognitive roots of the problem of evil and a challenge to classical theists”, International Journal for Philosophy of Religion., 98, 223-241.
2024. “Inscrutable Evil, Absurdity and Skeptical Theism”, Res Philosophica, 101, 753-776.
2023a. “Is Christian Belief Supernatural? Grace, Nature and the Cognitive Science of Religion”, TheoLogica. An International Journal for Philosophy of Religion and Philosophical Theology, 8, 1-21.
2023b. “Nic nadzwyczajnego. Wielki fakt wiary i jego naturalistyczne wyjaśnienie”, Roczniki filozoficzne, 71, 131-147.
2022a. “Grace Contra Nature: The Etiology of Christian Religious Beliefs from the Perspective of Theology and the Cognitive Science of Religion”, Theology and Science, 20, 428-444.
2022b. “Chrześcijaństwo i problem ukrytości. Krytyka obrony z Wcielenia”, Roczniki filozoficzne, 70, 71-85.
2018. “Seeing(-as) is Not Believing – a Critique of the Aspect-Seeing theory of Religious Belief”, The Heythrop Journal, 59, 794-803.
2014. “Skok jako zmiana schematów pojęciowych”, w: Szwed, Antoni (red.) W kręgu Kierkegaarda. Kęty-Warszawa: Marek Derewiecki, 148-163.

Udział w warsztatach i spotkaniach międzynarodowych:
Warsztaty Religion without Belief, 07-08.04.2016, Uniwersytet w Manchesterze.
Miesięczny pobyt badawczy na Uniwersytecie w Cambridge w ramach grantu Preludium (11.2017)

Wybrane wystąpienia konferencyjne
Problem of evil, cognitive science of religion and a challenge to classical theists.
10th Conference of the Nordic Society for Philosophy of Religion, Uppsala 11-13.06.2025.
Grace contra Nature: The Cognitive Science of Religion and Theology of Grace.
Christian Philosophy Facing Naturalism, Uniwersytet Ignatianum, Kraków 24-24.09.2024.
How do Christian Beliefs Arise? The Cognitive Science of Religion and Theology of Grace.
Minds, Persons & Cosmos Conference, Trogir 04-05.09.2023.
Explaining grace away? The cognitive science of religion and its implications for Christian theology. The Origin of Life and Nature Before Sin Conference, Instytut Tomistyczny Angelicum, Rzym 1-2.04.2022.
Niepewność co do istnienia Boga – krytyka argumentacji Charlesa S. Evansa.
XI Polski Zjazd Filozoficzny, Lublin 09-14.09.2019.
Why sensus divinitatis is redundant in explaining why warranted theistic beliefs arise.
2nd World Congress on Logic and Religion, Warszawa, 18-22.06.2017.
John Henry Newman: Experience of Conscience as a Source of Belief in God.
Understanding Christianity: the Significance of John Henry Newman Today, Kraków 07.06.2017.
Two Wittgensteinian approaches to religious beliefs.
Salzburg Conference for Young Analytic Philosophy 2016, Salzburg 07-09.09.2016.
I was blind, but now I see? Critique of aspect-seeing approach to religious beliefs.
Salzburg Conference for Young Analytic Philosophy 2015, Salzburg 04.09.2015.
Niemożliwość komunikacji. Przypadek Kierkegaardowskiego Abrahama.
Konferencja naukowa „Z mroku głos przemówił do Mojżesza; i z mroku Słowo przybywa do nas (Abraham Joshua Heschel). Słowo wobec doświadczenia T(t)ajemnicy”, Katowice, 17-18.10.2013.
Zmartwychwstanie jako przejście od komunikacji pośredniej do bezpośredniej.
Kierkegaard – koncepcje, polemiki, inspiracje, Warszawa 25-26.10.2013.
Skok w filozofii Sorena Aabye Kierkegaarda jako koncepcja zmiany schematów pojęciowych. Aktualność Kierkegaarda, Kraków 10-12.06.2013.

Tłumaczenia
Helen De Cruz i Johan De Smedt, Teologia naturalna? Religioznawstwo kognitywne a dowody na istnienie Boga.
PWN 2023. (z języka angielskiego)
Petr Fiala, Laboratorium sekularyzacji. Kościół i religia w społeczeństwie niereligijnym.
OMP 2016. (z języka czeskiego)
Jan Karafiat, Świetliki.
Wydawnictwo Dębogóra 2014. (z języka czeskiego)